Jest to projekt historyczno-edukacyjny, realizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Historii, Tradycji i Kultury Ziemi Skrzydlańskiej przy współpracy z samorządami: Gminą Dobra, Gminą Limanowa oraz Gminą Słopnice.  Honorowy patronat nad projektem  objął dr hab. Filip Musiał, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Partnerami medialnymi są portale internetowe: limanowa.in, tymbark.in, tv28.pl, prasa: Gazeta Krakowska oraz Radio RDN Małopolska.        

 

Jesienią 2019 r., upłynęło 80 lat od powstania pierwszych organizacji konspiracyjnych na ziemiach polskich, okupowanych przez III Rzeszę Niemiecką w czasie II wojny światowej. Przedstawiciele różnych grup polskiego społeczeństwa podejmowali nierówną, początkowo cywilną walkę z okupantem. Celem było przeciwstawienie się procesowi stopniowego wyniszczenie narodu polskiego przez hitlerowskie Niemcy. Na terenie Beskidu Wyspowego i Ziemi Limanowskiej, już wczesną jesienią 1939 r., zakładano tajne organizacje konspiracyjne. Należeli do nich przedstawiciele inteligencji, ziemiaństwa, mieszczan, chłopów, oficerowie i żołnierze WP oraz duchowni. Wszystkim przyświecał jeden cel: niepodległa ojczyzna. Do pierwszych organizacji konspiracyjnych w Beskidzie Wyspowym należały m.in. : Związek Czynu Zbrojnego, Związek Walki Zbrojnej, przemianowany w 1942 r., na Armię Krajową. Wiele organizacji i placówek konspiracyjnych zostało rozbitych przez aparat represji okupanta. Mieszkańcy Limanowszczyzny ginęli w masowych egzekucjach, pacyfikacjach, byli zsyłani do niemieckich, nazistowskich obozów zagłady. Co wiemy o działalności pierwszych organizacji konspiracyjnych? Kto je tworzył? W jaki sposób prowadzono pracę konspiracyjną? W jakich okolicznościach dochodziło do ich rozbicia i represji? Na wyżej postawione pytania i inne zagadnienia będą się starali udzielić odpowiedzi historycy, regionaliści, prelegenci w czasie spotkań historycznych.                     

 

Nadrzędnym celem projektu jest przypomnienie sylwetek osób zaangażowanych w tworzenie i działalność pierwszych organizacji konspiracyjnych w ramach prowadzenia walki cywilnej oraz przywrócenie pamięci o zapomnianych postaciach, miejscach i wydarzeniach z przeszłości, jak również przybliżenie najważniejszych wydarzeń i faktów poprzez popularyzację materiałów archiwalnych, map i fotografii z epoki. Projekt obejmuje cztery spotkania historyczne w 2020 r., organizowane na terenie trzech gmin.: Skrzydlna – styczeń, Dobra – luty, Słopnice – kwiecień, Stara Wieś – maj.  Pierwsze spotkanie historyczne odbędzie się 25 stycznia, w sobotę o godz. 16.00 w Sali  św. Kingi, w Kościele parafialnym Skrzydlnej.

 

Dr Dawid Golik – historyk, Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie: 
Por. Władysław Szczypka „Lech”. Żołnierz, konspirator, partyzant.        

Przemysław Bukowiec – historyk, regionalista, przewodnik beskidzki: 
Skrzydlna – początki konspiracji w Beskidzie Wyspowym.             

 

Stowarzyszenie Miłośników Historii, Tradycji i Kultury Ziemi Skrzydlańskiej zostało założone w marcu 2019 r.  Pierwszym zrealizowanym projektem Stowarzyszenia była sesja historyczna w 80. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej, zorganizowana w Skrzydlnej we wrześniu 2019 roku. Sesji towarzyszyła wystawa pt. „Ocalić Pamięć. Skrzydlna 1939-2019” oraz wydanie i promocja albumu „Ślady Pamięci. Skrzydlna 1939-2019”, który dotyczył  upamiętnienia historii wojennej na terenie Skrzydlnej i sąsiadujących miejscowości.