Treść

Gmina Dobra to jednostka administracyjna usytuowana w centralnej części powiatu limanowskiego, który leży w obrębie województwa małopolskiego. Jest to obszar o wyraźnie górskim charakterze, położony w sercu Beskidu Wyspowego.

Lokalizacja i Podział Administracyjny

Gmina Dobra graniczy od zachodu z gminą Wiśniowa, należącą do powiatu myślenickiego, oraz z gminą Mszana Dolna. Północna granica styka się z gminą Jodłownik, natomiast od wschodu sąsiaduje z gminami Tymbark i Słopnice. Południową granicę wyznacza gmina Kamienica. Całkowita powierzchnia Gminy Dobra wynosi 109 km², a zamieszkuje ją 10 106 osób (wg stanu na dzień 26 listopada 2025 r.). W skład gminy wchodzi jedenaście sołectw, wśród których są: Chyszówki, Dobra, Gruszowiec, Jurków, Porąbka, Półrzeczki, Przenosza, Skrzydlna, Stróża, Wilczyce i Wola Skrzydlańska.

Geograficzne Piękno Beskidu Wyspowego

Charakterystyczne położenie gminy w Beskidzie Wyspowym wynika z obecności malowniczych, zalesionych gór, które łagodnie wznoszą się z dolin rzek i potoków, sprawiając wrażenie samotnych "wysp" na tle krajobrazu. Na terenie gminy znajdują się jedne z najwyższych szczytów tego pasma, w tym Mogielica (1171 m n.p.m.), Jasień (1062 m n.p.m.) i Ćwilin (1060 m n.p.m.). Średnia wysokość, na jakiej położone są wioski, waha się od 450 do 650 m n.p.m., a średnia wysokość terenu gminy wynosi 507 m n.p.m. Przez dolinę dobrzańską przepływa rzeka Łososina oraz liczne potoki, takie jak Stradomka, Jurkówka i Porąbka, które ostatecznie zasilają dorzecza Raby i Dunajca.

Środowisko Naturalne i Klimat

Gmina leży na granicy stref klimatu Pogórza Karpackiego i klimatu Beskidzkiego, co oznacza występowanie klimatu typu górskiego i podgórskiego. Średni okres wegetacji roślin jest stosunkowo długi i wynosi od 190 do 210 dni. Lasy zajmują około jednej trzeciej powierzchni gminy. Górne partie wzniesień pokrywają lasy iglaste, głównie jodły i świerki, natomiast w niższych rejonach dominują lasy mieszane z bukami. Poniżej lasów rozciągają się pola uprawne, łąki i sady. Choć gleby nie są najwyższej klasy (głównie klasy III do V) i opierają się na podłożu skalistym i ilastogliniastym, nasłonecznione stoki doskonale nadają się pod uprawy sadownicze, takie jak jabłonie, grusze czy śliwy. W efekcie sady stanowią znaczną część użytków rolnych, a wysokowydajna produkcja owoców, zwłaszcza jabłek, jest podstawą dochodów ludności. Uzupełnieniem gospodarki rolnej jest hodowla bydła, trzody chlewnej i drobiu.

Kultura i Tożsamość

Pod względem etnograficznym mieszkańcy ziemi dobrzańskiej dzielą się na dwie główne grupy: Górali – Zagórzan, którzy zasiedlają większą część gminy, w tym południowe rejony (np. Jurków, Chyszówki), oraz Lachów, zamieszkujących pozostałą część, w tym Dobrą i Skrzydlną. W rejonie Skrzydlnej mieszka ponadto odrębna grupa Szczyrzyczan. Należy jednak zaznaczyć, że w wyniku awansu cywilizacyjnego i gospodarczego, zwłaszcza po II wojnie światowej, większość dawnych cech kulturowych, w tym gwary i zwyczaje, uległa zatarciu i przetrwała jedynie w formie szczątkowej. Wielu mieszkańców utrzymuje obecnie ożywione kontakty, pracuje lub kontynuuje edukację w pobliskich ośrodkach miejskich, takich jak Kraków, Bochnia, Mszana Dolna czy Limanowa.