Szlaki turystyczne
Treść
Opis wybranych tras pieszych górskich wycieczek
Opis proponowanych szlaków rowerowych
Na terenie gminy wyznaczonych jest sześć pieszych górskich szlaków turystycznych:
- zielony - z Dobrej na Mogielicę przez Łopień i dalej na Cichoń.
- niebieski - ze Szczawy na Mogielicę, przez Jurków na Ćwilin, Przełęcz Gruszowiec i Śnieżnicę do Kasiny Wielkiej.
- żółty - z Tymbarku na Mogielicę, Krzystonów, Jasień i dalej do Rzek.
- zielony - z Mszany Dolnej przez Ostrą na Kobylicę i Jasień.
- żółty - z Mszany Dolnej przez Czarny Dział na Ćwilin.
- zielony - z Przełęczy Gruszowiec zachodnim zboczem Śnieżnicy do złączenia ze szlakiem niebieskim do wyciągu narciarskiego na północnym stoku Śnieżnicy.
Trasa I. Szlak zielony. Z Dobrej (ok. 460m n.p.m.) - na Łopień (963m; i godz. 45 min.) - do Przełęczy Rydza Śmigłego w Chyszówkach (800m n.p.m.; 3 godz.) - i na Mogielicę (1171m). Razem trasa trwa 4,5 godziny, jest to długa i trudna trasa z Doliny Łososiny na najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego. Z rejonu szczytu Łopienia (przy Krzyżu) piękne widoki na południe i zachód. Na przełęczy Rydza Śmigłego kamienna tabliczka i obelisk poświęcony temu marszałkowi. Rozległe panoramy z południowego stoku Mogielicy, szczególnie na przełom rzeki kamienica. Z Mogielicy zejście niebieskim szlakiem do Jurkowa.
Trasa II. Szlak niebieski. Z Jurkowa (ok. 510m n.p.m.) na Ćwilin (1071m). Podejście jest strome i mozolne, lecz za trud wynagradzają piękne panoramy ze szczytu Ćwilina. Na południe widoczne Pieniny i pasmo Tatr w całej swej rozciągłości. Hala Ćwilina jest w istocie dookólna, a panoramy ze szczytu zaliczane są do najpiękniejszych w Beskidzie Wyspowym. Następnie zejście do przełęczy Gruszowiec (ok. 660m; 45 min.). Na Śnieżnicy (1007m., ok. 50 min.) Na Śnieżnicy po stronie północnej naturalne stanowisko buków - rezerwat "Śnieżnica". Zejście do stacji kolejowej w Kasinie Wielkiej (ok. 45 min.). Powrót pociągiem "Retro" przez najwyższą stację kolei normalnotorowej w Polsce (Skrzydlna, ok. 600M n.p.m.) do Dobrej. Ze stacji w Skrzydlnej rozległa panorama na zachód. W sumie trasa trwa ok. 4 godz. 15 min.
Trasa III. Szlak żółty. Z Tymbarku (ok. 410m n.p.m.) na Mogielicę, (ok. 4 godz.) zejście na siodełko z niewielką polaną, przez którą przechodzi drożyna ze Szczawy do Półrzeczek (ok. 900m; 30 min.) - podejście na Krzystonów (1012m; – 30 min.) - przejście na Jasień (1052m; ok. 30 min.) - dalej szlakiem zielonym na Kobylicę (901m; ok. 40 min.) i zejście do przełęczy między Ostrą (780m) a Kobylicą (ok. 20 min.) a następnie podejście drogą do Wilczyc (ok. 30 min.). Z Wilczyc zjazd np. PKS do Jurkowa i dalej do Dobrej, jest to bardzo długa trasa trwająca ok. 7 godz. Z grzbietu Jasienia ograniczony, lecz interesujący widok na Mogielicę, Dolinę Kamienicy oraz gorczańskie dziedziny.
Trasa IV. Szlak żółty. Z Mszany Dolnej mijając połogi grzbiet Wsołowej (ok. 630m) - podchodzimy na niewysokie wzniesienie Czarnego Działu (673m). Schodzimy z niego łagodnie rzadkim, sosnowym lasem na szerokie siodło przed stromo wyrastającym przed nami Ćwilinem (ok. 2 godz. 15 min.). Z siodła rozpoczyna się dość długie i męczące podejście na wschód, na szczyt. Podchodząc żmudnie w górę tą drogą, osiągamy szczyt w ok. 1 godz. 30 min. Cała trasa trwa ok. 3 godz. 45 min. Panorama z Ćwilina jest wyjątkowo rozległa i zalicza się do najpiękniejszych w Beskidach. Zejście do Przełęczy Gruszowiec (ok. 30 min.).
Trasa V. Szlak zielony. Z Przełęczy Gruszowiec do schroniska górskiego "Śnieżnica" (850m; 35 min.) - dalej na zachodni stok Śnieżnicy (ok. 800m; 1 godz.) - odtąd w dół (szlak niebieski) wzdłuż trasy zjazdowej wyciągu orczykowego do stacji PKP w Kasinie Wielkiej (1 godz. 30 min.). Podczas podejścia z Gruszowca do schroniska górskiego, widoczne są pozostałości partyzanckiego bunkra. Ze stacji PKP w Kasinie Wielkiej (wraz ze szlakiem czerwonym) na Górę Dzielec (649m, ok. 2 godz. 30 min.) i w dół, do drogi w kierunku Woli Skrzydlańskiej. Drogą tą przejście do Skrzydlnej (ok. 400m n.p.m., 3 godz. 40 min.).
Aktywność letnią turystów mogą tutaj m.in. zaspokoić interesujące i piękne widokowo górskie szlaki rowerowe uzupełniające istniejące już ciekawe szlaki piesze. Wszystkie proponowane niżej szlaki rowerowe biorą swój początek w Dobrej, częściowo wykraczając poza granice gminy.
Opis proponowanych szlaków rowerowych:
Szlak I. Szlak prowadzi z Dobrej przez Jurków i Półrzeczki na siodło między Mogielicą a Krzystonowem. Wybudowana za czasów "zimnej wojny" strategiczna droga o nawierzchni utwardzonej z Półrzeczek do Szczawy może być jedynie po odpowiednim oznaczeniu wykorzystana jako kulminacyjna część nieprzeciętnego szlaku rowerowego (siodło położone jest na wysokości ok. 900m n.p.m., a osiągnięcie szczytów Mogielicy i Krzystonowa jest stąd możliwe odpowiednio po ok. 30 min. marszu). Dalej szlak prowadzi w dół na Szczawę, potem na zachód wzdłuż drogi nr 986 i pięknego przełomu rzeki Kamienicy do Lubomierza (po lewej pasmo Gorców, po prawej najwyższe partie Beskidu Wyspowego). Następnie wzdłuż tej samej drogi i rzeki Mszanka do rozjazdu w prawo. Przejazd przez most na Mszance i dalej w Górę do Łętowego. W Łętowym z obniżenia (ok. 500m) między Górą Ostrą (780m) i Marczakowską Skałą (791m) interesujące widoki (na wprost Mogielica, nieco w lewo Łopień, w dole Jurków i na dalszym planie Dobra, na lewo potężny masyw Ćwilina - 1071m, z charakterystyczną polaną). Potem zjazd do Jurkowa i dalej do Dobrej.
Szlak II. Szlak z Dobrej przez Jurków do Chyszówek a następnie na Przełęcz Rydza Śmigłego (800m) między kulminacjami Łopienia (963m) i Mogielicy (stoi tam pomnik poświęcony Marszałkowi II Rzeczypospolitej). Później zjazd do Słopnic Królewskich (przecinając żółty szlak pieszy z Tymbarku na Mogielicę i mijając Górę Dzielec - 753m, po prawej). Dalej w górę w kierunku Zalesia na Przełęcz Słopnicką (766m) mijając po lewej górę Cichoń (924m). Potem wzdłuż pieszego zielonego szlaku do podnóża góry Hala (912m). Od teraz nieco w dół do rozgałęzienia dróg; w dół na Szczawę i w górę na siodło między Krzystonów a Mogielicą (tę drugą wybieramy). Końcowa część szlaku bardzo stroma, z licznymi serpentynami. Szlak kończymy ostrym zjazdem do Półrzeczek i dalej przez Jurków do Dobrej.
Szlak III. Szlak z Dobrej wzdłuż drogi nr 28na Przełęcz Gruszowiec (660m). Stąd widoczne wysokie kulminacje; po lewej Ćwilina (1060m), po prawej Śnieżnicy (1007m), na wprost na pierwszym planie góra Luboń Wielki z przekaźnikiem telewizyjnym, a za nim na dalszym planie Babia Góra. Po lewej, przy drodze na Przełęczy Gruszowiec stoi pomnik poświęcony ofiarom pacyfikacji hitlerowskiej wsi Gruszowiec. Skręcamy w prawo wzdłuż zielonego szlaku pieszego na Śnieżnicę, następnie w lewo drogą gruntową biegnącą równolegle do potoku Kasinka. Przekraczamy linię kolejową i dalej do centrum Kasiny Wielkiej (ok. 560m n.p.m.). Tutaj - ładne panoramy na zachód północ - po lewej na pierwszym planie potężny masyw góry Lubogoszcz (968m), a na dalszym planie Beskid Makowski. Dalej trasa prowadzi czerwonym szlakiem pieszym do rozjazdu tego szlaku z drogą gruntową. Od teraz drogą tą do jezdni utwardzonej i nią w dół do Skrzydlnej (jest tutaj zabytkowy, drewniano - murowany kościół parafialny, pochodzący z XVI w.). Przed tym zabytkowym kościołem skręcamy w prawo, przez mostek w górę. Teraz przez chwilę w dół i znów w górę, kierując się na wielki masyw Śnieżnicy, przed nami. Pod jej kulminacją widoczny 140 letni las bukowy o naturalnym charakterze, chroniony jako rezerwat "Śnieżnica". Dojazd do Porąbki (ok. 550m n.p.m.) do przystanku autobusowego. Tutaj przed nami pomnik ofiar II wojny światowej. Stąd również rozciągają się piękne panoramy: na południowy - wschód kulminacja Mogielicy i w całej okazałości masyw Łopienia a na dalszym planie, na wschód Pasmo Łososińskie. Na koniec szlaku stromy zjazd do Dobrej (uwaga na przejeździe kolejowym!).